Het vrouwenhart werkt anders dan het mannenhart

Of het nu om je hormonen, energie of hartgezondheid gaat: leefstijl speelt een grotere rol dan je denkt. Toch worden hartklachten bij vrouwen nog te vaak niet serieus genomen. De klachten zijn subtieler, de signalen anders, en in de spreekkamer wordt het vrouwenhart nog te vaak beoordeeld volgens de mannelijke standaard. Twee vooraanstaande cardiologen, Angela Maas en Janneke Wittekoek, zetten zich al jaren in voor betere zorg voor het vrouwenhart. En dat is hard nodig.

Waarom veel klachten gemist worden

Hartproblemen worden bij vrouwen vaak pas laat ontdekt. Niet omdat ze niet bestaan, maar omdat de klachten minder duidelijk zijn. Vrouwen die naar de huisarts stappen met vermoeidheid, misselijkheid, onrust of pijn in de bovenrug, krijgen eerder te horen dat ze gestrest zijn, of ‘misschien in de overgang zitten’. Pijn op de borst, het klassieke alarmsignaal, is bij vrouwen lang niet altijd aanwezig. En als die pijn er is, voelt het vaak anders dan bij mannen.

Toch overlijden jaarlijks meer vrouwen aan hart- en vaatziekten dan aan borstkanker. Sterker nog: hart- en vaatziekten zijn wereldwijd doodsoorzaak nummer één bij vrouwen. En dat terwijl veel klachten juist ontstaan rond een periode waarin vrouwen al met hormonale veranderingen te maken hebben: de overgang of menopauze.

Vrouwen hebben andere symptomen

Bij vrouwen begint hartproblematiek vaak subtiel. In plaats van een scherpe pijn op de borst, zoals bij mannen, ervaren zij eerder vage klachten: 

Ook komt het voor dat de pijn niet op de borst zit, maar in de rug, kaak of bovenbuik. Omdat deze symptomen niet passen in het klassieke beeld, blijven ze soms jarenlang onopgemerkt.

Angela Maas en Janneke Wittekoek willen dat veranderen. Hun boodschap is helder: het vrouwenhart is geen ‘kleinere versie’ van het mannenhart. Het is een ander orgaan, met een eigen kwetsbaarheid, vooral tijdens en na de menopauze.

Wil je het artikel lezen met Angela Maas en Janneke Wittekoek? Bekijk het hier.

Hormonen spelen een sleutelrol

De rol van hormonen is cruciaal bij vrouwenhartgezondheid. Oestrogeen beschermt het hart, maar naarmate dit hormoon afneemt tijdens de overgang, verdwijnt die bescherming langzaam. Hierdoor neemt het risico op hart- en vaatziekten juist ná de overgang sterk toe. Het lichaam verandert, maar veel vrouwen weten niet dat die veranderingen ook het hart kwetsbaarder maken.

Ook bloeddruk speelt hierbij een rol: bij vrouwen zou deze structureel lager moeten zijn dan bij mannen. Toch wordt in de spreekkamer vaak met dezelfde norm gerekend. Dat is onterecht en kan ertoe leiden dat signalen bij vrouwen over het hoofd worden gezien.

Voor hartgezondheid bij vrouwen zijn dus andere controles, andere behandelingen én een andere blik nodig.

Leefstijl is niet ‘gewoon gezond doen’

Zowel Maas als Wittekoek benadrukken het belang van leefstijl. Niet als losse tip, maar als onderdeel van de behandeling. Denk aan voeding, beweging, rustmomenten en een goed slaapritme. Wat voor mannen werkt, werkt niet altijd voor vrouwen. En andersom. Daarom pleiten ze voor maatwerk in de spreekkamer: niet generaliseren, maar luisteren naar de individuele vrouw.

Dagelijks bewegen is daarbij essentieel. Niet omdat het ‘hoort’, maar omdat het bij vrouwen direct invloed heeft op het hormonale evenwicht, de bloeddruk en het hart. Zelfs kleine, regelmatige inspanning maakt al verschil.

Wat betekent dit voor jou?

Heb jij last van onbegrepen klachten zoals vermoeidheid, hartkloppingen, benauwdheid of pijn op de borst tijdens stressvolle of hormonale periodes? Dan is het belangrijk om die serieus te nemen. Blijf niet rondlopen met twijfels. Het kán hormonaal zijn, maar soms speelt er meer.

Bij Ellesie onderzoeken we of jouw klachten verband houden met de overgang of andere hormonale veranderingen. We luisteren naar je verhaal, denken met je mee en verwijzen je , als dat nodig is, door naar de juiste specialist.

Beeld: Suzanne Muller en Getty Images